Ο Φορέας Διαχείρισης είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και συστάθηκε το 2009 με το Π.Δ. 49Δ/12.02.2009. Με το Ν.4519/20-02-2018, η Προστατευόμενη Περιοχή μετονομάστηκε σε Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Κοιλάδας Αχελώου, Αγράφων και Μετεώρων, με διευρυμένα όρια περιοχής ευθύνης.
Το επταμελές (7μελές) Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) είναι αρμόδιο για τη διοίκηση και λειτουργία του Φορέα, την προστασία και διαχείριση των μοναδικών βιοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας που συναντώνται στο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Περιστερίου και Χαράδρας Αράχθου. Ο Φορέας Διαχείρισης εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Η έδρα του Φορέα βρίσκεται στα Ιωάννινα, ενώ υπό την εποπτεία του λειτουργούν κέντρα πληροφόρησης στην Πράμαντα, στους Χουλιαράδες στην Άγναντα, στο Βουργαρέλι, στη Νεράιδα και στην Καλλιρρόη Ασπροποτάμου (θέση: Τρία Ποτάμια).
Το πρόγραμμα δράσης που εφαρμόζει ο Φορέας Διαχείρισης στοχεύει:
- Στην προστασία, τη διατήρηση και τη διαχείριση της άγριας χλωρίδας και πανίδας, του φυσικού τοπίου και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ως πολύτιμων εθνικών φυσικών πόρων.
- Στην παροχή ενός μεγάλου φάσματος ευκαιριών χρήσεων μέσα στο Πάρκο, για τους κατοίκους της περιοχής, με βασικό στόχο την αποτελεσματική διαχείριση και προστασία του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
- Στην αποτελεσματική διαχείριση των επιπτώσεων από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, με στόχο την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής των κατοίκων, καθώς και τη διατήρηση της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης και των αισθητικών αξιών της περιοχής.
Βασικές αρμοδιότητες του Φορέα Διαχείρισης αποτελούν:
- Η παρακολούθηση, επιτήρηση και φύλαξη του Εθνικού Πάρκου.
- Η εφαρμογή επιστημονικού προγράμματος παρακολούθησης της κατάστασης του περιβάλλοντος στην περιοχή του Πάρκου.
- Η πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του κοινού και η ενημέρωση των επισκεπτών και των χρηστών του Εθνικού Πάρκου.
- Η ενημέρωση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη λειτουργία και διαχείριση του Εθνικού Πάρκου.
- Η προσφορά κοινωνικού έργου στην τοπική κοινωνία.
